İsrail’in Filistin topraklarını işgaline ilişkin Uluslararası Adalet Divanı’nda (ICJ) görülen davanın son gününde bugün, Türkiye, İspanya, Arap Birliği, İslam İşbirliği Teşkilatı ve Afrika Birliği sözlü beyanda bulunacak. Türkiye’nin gerçekleştireceği sözlü sunumu yapacak Dışişleri Bakan Yardımcısı Büyükelçi Ahmet Yıldız başkanlığındaki heyet, Hollanda’nın idari başkenti Lahey’e geldi.
Bakan Yardımcısı Büyükelçi Yıldız ve Dışişleri Bakanlığında Daire Başkanı Derviş Fikret Ünal’dan oluşan heyeti, Türkiye’nin Lahey Büyükelçisi Selçuk Ünal ve Amsterdam Başkonsolosu Mahmut Burak Ersoy karşıladı.
BBC Türkçe’den Yusuf Özkan’ın aktardığına göre, yaklaşık 30 dakika sürecek sunumda Büyükelçi Yıldız, 1967 yılından bu yana İsrail’in Filistin topraklarında sürdürdüğü hukuksuz uygulamalara ilişkin Ankara’nın görüşlerini aktaracak. Bugünkü duruşmayla birlikte, Birleşmiş Milletler’in (BM) kurulduğu 1945 yılından bu yana en çok katılımcının yer aldığı davada, 52 ülke ve 3 kurum, İsrail’in Filistin topraklarındaki eylemlerine ilişkin görüşlerini aktarmış olacak.
DAVA NASIL GÜNDEME GELDİ?
Davanın açılmasına, 2021 – 2022 yılları arasında Filistin topraklarındaki durumu kapsamlı bir şekilde inceleyen BM İnsan Hakları Konseyi’nin hazırladığı rapor kaynak teşkil etti. Raporda, İsrail’in politikalarının insan haklarını ve savaş yasalarını ihlal ettiği vurgulandı.
Bunun üzerine BM Genel Kurulu, “İsrail’in Doğu Kudüs de dahil olmak üzere işgal altındaki Filistin topraklarındaki politika ve uygulamalarının hukuki sonuçlarına” ilişkin bir kararı kabul etti. Ardından BM yönetimi, 2022 yılı sonunda, tavsiye amacıyla Uluslararası Adalet Divanı’nın görüşünü talep etti.
BM Genel Kurulu’ndaki oylamada Rusya Çin ve Arap ülkeleri, bu talep lehine oy kullanırken İsrail, ABD, Almanya’nın da aralarında olduğu 27 ülke karşı çıktı.
Uluslararası hukuk uzmanlarına göre BM’nin başvurusu, Uluslararası Adalet Divanı’nın, İsrail’in Filistin topraklarındaki eylemleri konusunda resmi ve kapsamlı bir karar almasını öngörüyor. BM, 1967 yılından bu yana gündemde olan İsrail işgalinin niteliği ve Filistinlilerin kendi kaderini tayin hakkı konusunda mahkemenin vereceği kararı bunun ve uluslararası toplum açısından yaratacağı hukuki sonuçları görmek istiyor.
DAVA NEDEN ÖNEMLİ?
Belçikalı kamu yayıncısı VRT’ye değerlendirmelerde bulunan Londra’daki Queen Mary Üniversitesi uluslararası hukuk uzmanı Prof. Dr. Dimitri Van Den Meerssche’ye göre mahkeme, İsrail’in işgalinin “yasa dışı” olduğuna hükmederse, işgalin derhal son bulması gerekiyor. Van Den Meersche’ye göre, böyle bir karar yalnızca İsrail’e değil, aynı zamanda BM üyesi tüm ülkelere de sorumluluk yükleyecek.
Belçika’daki Leuven Üniversitesi’nden uluslararası hukuk uzmanı Prof. Dr. Jan Wouters da, Uluslararası Adalet Divanı’nın alacağı kararın, diğer BM üye ülkeleri açısından bağlayıcı olmasa da, güçlü bir etkiye sahip olacağının altını çiziyor. Wouters, VRT’ye yaptığı açıklamada, Uluslararası Adalet Divanı’nın alacağı kararın, üye ülkeleri harekete geçirmek ve İsrail üzerinde baskı oluşturmak için kullanılacağına işaret etti.
(DIŞ HABERLER SERVİSİ)
